Yeşilçamın Kötü Adamları

Yazar: Administrator Tarih: 5 Mart 2020 Kategori: Makaleler
Yeşilçamın Kötü Adamları
Paylaş:

Yeşilçamın kötü adamları

Televizyonun hayatımıza girmediği dönemlerde insanların tek eğlencesi yazlık sinemalardı. Kapalı bir bina içinde olmayan ancak dışarıdan etrafı görülmeyecek şekilde tahta duvarlar, perdelerle kapatılmış yazlık sinemalar. Tahta iskemleler filmin sahneleneceği beyaz perdenin önüne ip gibi dizilirdi. Son çekilen yeşilçam filmleri burada ilgiyle izlenilir yeri geldiği zaman kahkahalar atılır yeri geldiği zaman gözler nemlenirdi.

Toplumda ki bazı isimlere o dönemin esas oğlan ve kızının isimleri verildi

O dönemin insanları o kadar saftı ki o kadar temiz kalplilerdi ki izledikleri filmleri gerçek sanırlar ve etkilenirlerdi. İzledikleri filmde ki esas oğlan ve esas kızları o kadar çok bağırlarına basarlardı ki çocuklarına bile o esas oğlan ve kızın adını koyarlardı. Türkan, Hülya, Tarık, Göksel, Ayhan… Ancak izledikleri filmde esas oğlan ve esas kızın dışında kötü karakterli oyuncularda vardı. Esas oğlan ve kızı bağırlarına basıp onları mükâfatlandırırken kötü karakterleri oyuncuların mükafatları da taş, sopa, hakaret, yuhalama olurdu.

Sinemalarda verilen tepkiler

Yazlık sinemalarda izlenilen filmlerde güzel şeyler oldu mu bir alkış tufanı kopardı. Herkesin yüzünde masum bir gülümseme oluşur ve sevinçten yanındakine sarılırdı. Kötü şeyler oldu mu sesler yükselmeye başlardı. Yuhalamaların yanında kendini filme kaptıran o temiz yürekli insanlar sanki yaşananlar gerçekmiş gibi etkilenip kendilerini o kadar çok kaptırırlardı ki sahneye oturdukları iskemleleri fırlatırlardı. Yılmaz Güney bir filminde dayak yedi diye izleyici isyan bayrağını açar.”Yılmaz Güney nasıl dayak yer” diye kızıp sinemaları dağıtmadılar mı? Hani, Türkan Şoray’ın Sultan filminde rol gereği mahalleli Ferdi Tayfur’un ”Derbeder” filmini izliyor. Ferdi’nin asker arkadaşı Tarık, Ferdi’nin sevdiği kız İpek’i elinden alır ve evlenir. Çocukları olmuştur çiftin ancak mutsuzlardır. Kumar oynayan kocasına kızan İpek, kocasının sarhoş geldiği bir gece ”Yavaş ol lütfen. Çocuk uyanacak” sözüne karşılık kocasının ”Başlarım çocuğundan. Beni beğenmiyorsan işte kapı” sözlerini daha bitirmeden yazlık sinema seyircilerinden ”Yuhhh”, ”İki gözün kör olsun inşallah” gibi tepkiler gelmişti.

Yıllar geçse de izleyici unutmuyor

Bu bir filmden alıntı olsa da bu örneği vermemizde ki sebep filmde kötü adam karakterine verilen tepkilerin aynısının yazık sinemalarda film izleyen seyircilerinde vermesiydi. Film çıkışı ellerde mendiller, gözler nemliydi izleyicilerin. Derbeder filminde ki kötü adam karakterini canlandıran Enis Fosforoğlu yıllar sonra yapacağı bir açıklamada ”Asker arkadaşım rolümde ki Ferdi Tayfur’un önüne attığım para sahnesinden dolayı beni izleyiciler hiç affetmedi” diyecekti.

Kötü adamların kaderleri hiç değişmedi

Yeşilçamın kötü adamlarına sadece izleyici değil yapımcılarda acımasız davranırlardı. Esas oğlan ve esas kızlar filmlerde tomar tomar para alırlarken kötü adamlar ise üç kuruşa tenezzül ettirilirdi. Starların kapıları yapımcılar tarafından çalınıp önüne senaryo konulurdu. Star senaryoyu beğenmezse yeniden yazılırdı veya senaryonun bazı yerleri değiştirilirdi. Ya kötü karakter oyuncuları. Onların senaryo seçme hakları yoktu. Önüne konulan senaryoyu itirazsız kabul ederlerdi. Kötü adam karakterli oyuncuların talihsizlikleri bunlarla da bitmiyordu. Bir çok oyuncumuz ömrünü sonlarında yapayalnız ve yardıma muhtaç şekilde ölmüşlerdi.

Kötü adamların filmlerde ki görevi

Eleştirilen, taş-sopa fırlatılan, yuhalanan kötü adam karakterleri olmasaydı filmlerde aksiyon ve heyecan olur muydu? İzleyiciler bu kadar etkilenir miydi? Düşünün kötü adamın olmadığı bir yeşilçam filmini. Birbirini seven iki genç, hiçbir acı ve sıkıntı yaşamadan hayatlarını birleştiriyor ve film bitiyor. Ne anladık biz bu filmden? Hani heyecan? Hani aksiyon? Gençlerin önüne kötü bir adam çıkacak ki onların aralarına nifak sokacak, iftira atacak, ayrılmalarına neden olacak. Oturduğu yerden filmi izleyen izleyicilerin duygularıyla oynanacak ki filme bir tat gelsin, heyecan gelsin.

”İyi adamı herkes oynar. Marifet kötü adamı oynayabilmektir”.

Yeşilçamın kötü adamları rollerini o kadar iyi oynamışlar ki, kötülüklerini o kadar iyi seyirciye yansıtmışlar ki yıllar geçse de bizler için o adamlar kötülüklerin simgesi haline gelmiştir. 70’li yılların sonunda bir Amerikan dizisi olan Dallas televizyonlarda oynamıştı. Filmde göze çarpan ilk isim Ceyar olmuştur. Ceyar dizinin kötü adamıydı. Ceyar, Türk seyircisini o kadar çok etkilemiş ki Türk seyircisi kötülüğe bir örnek verirken Ceyar örneğini verirdi. ”Ceyar gibi adam” yıllarca kötülüğün simgesi olarak Türk halkının ağzında bir deyim oluvermişti. Filmlerde kötü adam karakterini oynamak gerçekten zordur. Gerçekte melek gibi olan ömrünce bir karıncayı bile incitmemiş oyuncularımız kötü adam rolüne büründüklerinde üzerilerinde ki gerçek kimlikleri çıkartıp yeni bir kimliğe bürünüyorlardı. Altan Günbay‘ın dediği gibi”İyi adamı herkes oynar. Marifet kötü adamı oynayabilmektir”.

Yeşilçamda kötü adam denilince gelen ilk isim: Erol Taş

Yeşilçamda kötü adam denildiğinde ilk akla gelen isim Erol Taş‘tır. Rolünün o kadar güzel oynuyordu ki ve büründüğü kötü adam imajını seyirciye o kadar güzel yansıtıyordu ki yıllar geçmesine rağmen yeşilçamın kötü adam sıralamasında birinci sıradaki yerini kimseye kaptırmamıştır. İnce Cumali filminde yeni doğum yapmış anne ve yavrusunu öldüren Ali Ağa, Susuz Yaz filminde köylüye su vermeyen ve kardeşinin karısına göz koyan Kocabaş Osman, kendi kızına bir damla mutluluğu çok gören ve kızının ölümüne sevdiği kahyanın oğlu Ferdi’ye kızını vermeyip gençlerin ölmesine neden olan Çiftlik Ağası, arabasına bomba koyup güzel Nevin hemşirenin ölmesine neden olan İzzet karakterleri Erol Taş‘ın sinemamızda kötü adam simgesi haline getirmiştir. İyi rollerde Erol Taşoynadığı filmler yok muydu? 1962 yapımı ”Ana” filminde Şevket, 1992 yapımı ”Sürgün” filminde Süleyman Çavuş rollerinde iyi adam olarak karşımıza çıkar. Ancak kim ne desin biz onu kötü adam karakteriyle sevdik.

 

 ”Kitapsız ilim, Ahmet Tarık Tekçe’siz film olmaz” 

Sinemadan bir Ahmet Tarık Tekçe geçti. 60’lı yılların filmlerinde olmazsa olmazı bir aktörüydü. İri kıyım vücudu, gür sesiyle genellikle kötü adam karakteriyle tanıdık biz onu. Kötü adam karakterini canlandırıyordu ama sinema o adamı çok sevdi. Öyle ki ”Kitapsız ilim, Ahmet Tarık Tekçe’siz film olmaz” deyimini bile o koca yürekli adama yapıştırmıştık. . Bir günde üç ayrı sette üç ayrı rolde oynayabilecek kadar yetenekli bir adamdı. Seyirci film afişlerinde Tekçe’nin ismini gördü mü mutlaka o filme giderdi. Yapımcılar kapısına sıraya girerdi filmlerinde oynaması için. Starlara ayıp olmasa neredeyse afişlerde starların ismiyle yan yana yazılacaktı ismi. Ahmet Tarık Tekçe‘nin diğer kötü karakter oyunculardan en büyük farkı kötü adam rollerinde oynasa bile halk tarafından çok sevilmesiydi. Tekçe’den sonra gelen kötü adamlar maalesef Tekçe gibi halkın sevgisini çok fazla kazanamamıştır.

Seyirci taş fırlattı o şeref madalyası saydı

Sinsi, merhametsiz, gaddar, azılı katil, filmde ki esas kadınlara düşkün tiplemeleri ve adamı gıcık eden kahkahalarıyla seyircinin önüne çıktı Bilal İnci. Erol Taş gibi o da seyirciden ödül olarak hakaret işitip taş, sopalar fırlatılmıştır. Ama o bunları hiç önemsemedi. Şeref madalyası saydı yaşadıklarını. Bir kaç filmde iyi adam ve baş rol oynasa da biz onu kötü adam karakteriyle sevdik. Cüneyt Arkın’ın ”Alageyik” filminde güzeller güzeli Zeynep’e göz koyan ”Karaca Ali”, ”Tarkan” filminde Tarkan’ın düşmanı ”Toro”, ”Fatma Bacı filminde Fatma ananın kocasını öldürüp 3 çocuğu yetim bırakan Mahmut tiplemeleri Bilal İnci’nin kötü adam karakteriyle karşımıza çıktığı bir kaç filmden biri sadece.

Hayati Hamzaoğlu

Yeşilçamın kötü adam listesinde ilk sıralarda yer alan diğer bir isimde Hayati Hamzaoğlu olmuştur. Hangi kötü adam karakterleriyle karşımıza çıkmamıştı ki. ”Köroğlu” filminde Bolu’nun zalim beyi, ”Kuyu” filminde köylü Fatma’yı ağaca bağlayıp tecavüz eden Osman’ı, ”Bir Çirkin Kral” filminde Yılmaz Güney’e babasını öldürten Abbas, ”Tatar Ramazan” filminde Abdurrahman Çavuş… Bakışı, ciddiyeti, sertliği seyirciyi bile korkutacak kadar gerçekçi rol yapan bir oyuncuydu. O sinemayı çok sevmişti. Ölmeden önce bir röportajında “Bir anne çocuğunu nasıl severse ben de sinemayı öyle sevdim” demişti.

Hepsi rollerinin hakkını verdi

Kızların içeceklerine uyku ilacı atıp kötü emellerine alet eden Nuri Alço, çakır gözleri, hiç değiştirmediği sakal tipiyle genellikle mafya babası rolüyle gördüğümüz Hüseyin Peyda,  ihaleye fesat karıştıran, haraç kesen, gariban milletin elinde avucunda ki mallara göz diken Turgut Özatay, filmlerde bir kamyon dayak yemiş ancak kıymeti bilinmeyip banklarda donarak öldüğü söylenen Yadigar Ejder, zalim köy ağası, dul kalmış kadınlara sulanan Sırrı Elitaş, kendine özgü yürüyüşü olan, genellikle mafya babası rolünde görmeye alıştığımız Yıldırım Gencer, bazen oğlunu kimseyle paylaşmak istemeyen ve gelinini oğlundan ayırmak için her kötülüğü yapan kötü kaynana bazen milleti galeyana getirip esas kız ve oğlanı harcatan Aliye Rona, dişiliğini kullanıp esas oğlanı ayartan vamp kadın Suzan Avcı, baştan çıkartan sarışın kadın, kötü üvey anne rolleriyle tanıdığımız Diclehan Baban, iyiden kötüye dönüşen, burma bıyıklarıyla hafızalarımızda yer edinen Hüseyin Baradan, zengin ve sosyete rollerinde, sarı saçları ve dişiliğiyle esas oğlanları ağına alan Lale Belkıs, sinemamızın en yakışıklı kötü adamı Önder Somer, her kötü adam rolünde kazıtılmış dazlak kafasıyla karşımıza çıkan Altan Günbay ve daha niceleri.

Selam olsun sizlere

Size de selam olsun adı jeneriklere giren ve giremeyen yeşilçamın kötü adamları. Kudret Karadağ, Hakkı Kıvanç, Çetin Başaran, Çoşkun Göğen, Eray Özbal, Atıf Kaptan, Süheyl Eğirboz, İbrahim Kurt, İhsan Gedik, Kadir Kök, Oktay Yavuz, Yavuz Selekman, Yusuf Çetin, Cem Erman, Ahmet Karaca, Danyal Topatan... Sizler sayesinde filmlerimize renk geldi, heyecan geldi, iyiyi kötüyü ayırdık, dersler çıkarttık. Yaşayan kötü adam karakter oyuncularımıza sağlıklı uzun ömür dilerken aramızdan ayrılan ustalarımıza Allah’tan rahmet diliyoruz.

 

 

 

 

 

Yazı hakkında görüşlerinizi belirtmek istermisiniz?

Bunları Biliyor Muydunuz?

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.
Verified by MonsterInsights