Merkez Ordu Sinema Dairesinin Kuruluşu

Yazar: Administrator Tarih: 24 Şubat 2020 Kategori: Makaleler
Merkez Ordu Sinema Dairesinin Kuruluşu
Paylaş:

İlk Türk Sinema filmlerinin çekilmesinde çok büyük katkıları olan ve Türk Sinemasının kimliğine kavuşmasına neden olan Merkez Ordu Sinema Dairesi, Enver Paşa’nın talimatıyla kurulmuştur.

Kurşunla İsmini Yazan Paşa

Enver Paşa, 1 .Dünya Harbi sırasında müttefikimiz olan Almanya’yı ziyaret eder. Alman ordusunun manevra sahalarını gezen Enver Paşa, Alman komutanların ısrarı üzerine atış poligonuna götürülür. Almanların niyetleri farklıydı. Keskin nişancılığıyla dillere destan olan paşayı test etmek ve nişancılığının söyledikleri gibi olup olmadığını görmek istiyorlardı. Enver Paşa, Almanların niyetini anlamıştı. Poligona vardıklarında önce bir Alman askerinin atış yapmasını ister. Almanlar, en iyi nişancısını seçerler. Alman askeri beş hedefin beşini de tam isabet vurmuştur. Atış yapması için uzatılan silahı yaverine veren paşa,, yaverinden atış yapmasını ister. Paşanın yaveri de beş atışın beşini de tam isabet vurmuştur. Sıra Enver Paşa’ya gelir. İki silah ister paşa. İki eline aldığı iki silahla hedef tahtasına ateş eder. Ancak bir tane bile hedefi vuramamıştır. Başta yaveri olmak üzere orada bulunan tüm Alman askerleri şaşkındır. Öve öve bitiremedikleri, nişancılığıyla dillere destan olan Enver Paşa bir tane hedefi bile vuramamıştı. Ancak gerçek çok kısa sürede anlaşılır. Eski Türkçe bilen bir Alman askeri hedef tahta göstererek bağırmaya başlar ”Enver Paşa, Enver Paşa” diye. Enver paşa, hedef tahtasına kurşunla ismini yazmıştır.

Enver Paşanın Talimatıyla Merkez Ordu Sinema Dairesi Kuruldu

Akşam olunca Enver Paşa’yı karargaha götürürler. Orada ”Sinematograf” cihazıyla Enver Paşa’nın atış poligonunda destan yazdığı atışlar izletilir. Hayatında ilk kez ”Sinematograf’ cihazını gören Enver Paşa, bu cihaz ile çekilen filmlerle Almanların savaş propagandası yaptığını ve çekilen eğitim videolarla acemi askerlerin eğitildiğini öğrenir. Cihazı çok beğenen Enver Paşa yaverine emir vererek Osmanlı Ordusunda bir sinema kolu kurulmasını emreder. Ve böylece 1915 yılında Türk Sinemasına çok hizmetleri olacak olan Merkez Ordu Sinema Dairesi kurulmuş olur.

Fuat Kınay, Merkez Ordu Sinema Dairesine Atanır

Kurulan sinema dairesinin başına da Türkiye’de ilk halka açık film gösterileri yapan ve yine İstanbul’da sinema salonu açan Avusturyalı Sigmund Weinberg getirilir. Sinema dairesinde çalışması için de Mazhar Yalay ve Cemil Filmer’i görevlendirir. Weinberg’in yardımcısı olarak da Türk Sinemasının ilk filmi kabul edilen Ayastefanos Rus Abidesi’nin Yıkılışı filmini çeken Fuat Uzkınay’ı görevlendirir.

Enver Paşa’nın talimatıyla kurulan Merkez Ordu Sinema Dairesi‘nin ömrü uzun olmadı ve ancak 3 yıl hizmet verebildi. Ayrıca sinema dairesi amacının dışında çalışmalar yapmaya başladı. Enver Paşa’nın atları, Enver Paşa’nın yeni doğan çocuğu gibi filmler çekildi. Sinema dairesi ne kadar da amacının dışında faaliyet gösterse de sinemayla yeni tanışan ve sinema teknikleri hakkında çok fazla bilgisi olmayan başta Fuat Kınar olmak üzere bir çok kişi sinema konusunda tecrübe kazanıyorlardı.

Askeri Heyet Merkez Ordu Sinema Dairesi’nin Görevlerini Belirler

Merkez Ordu Sinema Dairesi’nin orduya gelmesiyle yüksek rütbeli askerlerden oluşan heyet Merkez Ordu Sinema Dairesi’nin görevleri için bir nizamname hazırladı. Buna göre;

1 – Cephelerde savaşan birliklerle ilgili filmler çekilecek ve halka izlettirilecek.

2 – Askeri fabrikaların çalışmasıyla alakalı filmler çekilecek.

3- Müttefik devletlerden gönderilen yeni silahların tanıtımı, kullanımı ve eğitimiyle ilgili filmler çekilecek.

4- Askeri manevra ve diğer askeri eğitimlerle ilgili filmler çekilecek

Merkez Ordu Sinema Dairesi’nin Çektiği Filmler

Merkezi Ordu Sinema Daire’nin çekmiş olduğu filmlerin tam listesi maalesef mevcut olmayıp çoğu filmde kayıptır. Günümüze kadar gelmeyi başarmış o filmlerden bazıları Türk Sinematek Derneği’nin 1966 yılında ki programında gösterilmiştir. Bu filmler arasında; Alman İmparatorunun Çanakkale’ye Ziyareti, Harbiye Nazırının Kıta Teftişi, Von Der Goltz Paşanın Cenaze Merasimi, At Yarışları isimli filmlerdir.

Faydalanılan Kaynak

Erman Şener – Kurtuluş Savaşı ve Sinemamız

 

 

Yazı hakkında görüşlerinizi belirtmek istermisiniz?

Bunları Biliyor Muydunuz?

Copy Protected by Chetan's WP-Copyprotect.
Verified by MonsterInsights